آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند بدترین و پر هزینه‌ترین راهکار در صنعت پسماند را مد نظر قرار داده ‌است/ آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند دچار اشکالات اساسی است و باید مجددا تدوین شود / زیرساخت‌های اجرای آیین نامه قانون مدیریت پسماند در کشور وجود ندارد

به گزارش اینپیا، مهم ترین ایرادی که به این آیین نامه وارد شد و در حقیقت کلیت آن را زیر سوال برد این بود که آیین نامه، بر راهکار سوزاندن پسماندها را که همان سوزاندن منابع کشور و پیش پا افتاده ترین راهکار است، تمرکز کرده است در حالی که کشور نیازمند یک برنامه یکپارچه در مدیریت پسماند خشک است که حداقل 6 استراتژی و راهکار دارد اما سوزاندن پسماند کم ارزش ترین آن هاست و در حقیت راه حل غلطی است. همچنین با توجه به اینکه در صنعت پلاستیک دو مسیر مواد زیست تخریب پذیر و بازیافت وجود دارد، این که اولویت اصلی در این آینین نامه دریافت انرژی و برق از پسماند قرار داده شده، بسیار عجیب و غیر قابل قبول است.

از میان مهم ترین ایرادات وارد شده به آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند و البته پیشنهادات مطرح شده برای اصلاح آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- مهم ترین گروه مخاطب این آیین نامه برای اجرا فعالان بخش خصوصی هستند و مشارکت بخش خصوصی در عنوان قانون پسماند هم قید شده اما در کارگروه تدوین این آیین نامه هیچ یک از اعضای بخش خصوصی حضور ندارند.

 
2- عوارض همه محصولات و صنایع در این آیین نامه یکسان دیده شده در حالی که آلودگی ها متفاوت است و باید بر اساس میزان آلودگی، عوارض تعین شود چرا که مثلا آلودگی کاغذ و مقوا، آهن آلات و شیشه بیشتر از سایر محصولات است، بنابراین پیشنهاد می شود محصولات رتبه بندی شده و بر اساس رتبه آلایندگی تعیین شود. البته باید در نظر گرفت که همه محصولات قابل اندازه گیری باشند.

3- این آیین نامه به طور کلی مربوط به ساماندهی پسماندهای عادی یعنی زباله های خانگی و نخاله های ساختمانی است و مواردی مثل صنعتی و پزشکی و ... را شامل نمی شود اما در موادی از این آیین نامه به پسماندهای خطرناک نیز اشاره شده که متناقض است.

 
4- باید بررسی شود که میزان بازیافت قابل قبول توسط تولید کنندگان و صادر کنندگان چه اندازه است که از عوارض و مالیات معاف می شوند؟ در غیر این صورت مساله بازیافت تنها به اقدامی نمایشی و غیر واقعی تبدیل می شود.

 
5- لازم است بررسی شود چقدر امکان استفاده از بازیافت محصولات یک واحد تولیدی توسط خود آن واحد تولید کننده وجود دارد؟

6- به این موضوع توجه نشده که مدیریت پسماند یک دستورالعمل نیست و یک مفهوم جامع(کانسپت) است و هیچ زیر ساختی برای اجرای بسیاری از مواد این آیین نامه در کشور وجود ندارد بلکه به نظر می رسد تنها هدف دریافت هزینه از تولید کننده است.

 
7- درصدی از درآمد عوارض پسماند صرف تحقیقات دانشگاهی در حوزه بازیافت شود.

8- باید برای خود بازیافت هم شاخص های مختلفی تعیین کنیم و ارزش مواد بعد از بازیافت اندازه گیری شود که البته نیازمند تحقیق است.

 
9- مبحث کیسه های پلاستیکی و عوارض زیست محیطی آن نیز در این آیین نامه وارد شود تا مجددا در دیگر قوانین مکلف به پرداخت عوارض نشوند.

10- این آیین نامه کل زنجیره ارزش را مد نظر قرار داده و حتی جنبه‌های فرهنگی مبحث مدیریت پسماند را نیز در نظر بگیرد.