صنعت پلیمر و نانوفناوری، دو نقطه قوت برای آینده خودروسازی ایران

به گزارش اینپیا؛ تحولات علم و فناوری در قرن 21 به سرعت رو به جلو در حرکت است این میان، آشنایی صاحبان صنایع و مدیران با آخرین تحولات جهانی همواره از خلأهای موجود در کشورهای در حال توسعه بوده است. موج جدید فناوری که بواسطه کووید 19 آغاز شد در حال گسترش بوده و کشورهای زیادی در این حوزه با صرف منابع و تنظیم سیاست‌های لازم در حال حرکت به سمت دستیابی قدرت فناورانه هستند تا در نظم جدید جهان خود را به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در اقتصاد مطرح کنند. از این رو اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی با انتشار گزارشی به مروری اجمالی بر آخرین تحولات فناورانه در حوزه‌های راهبردی همچون کشاورزی، انرژی و صنعت پرداخته که منطبق برآخرین تحلیل‌ها و تحولات موجود در معتبرترین پایگاه‌های اطلاع رسانی دنیاست. در بخش نخست این گزارش به موضوع انرژی پرداخته شد، در بخش دوم به تحولات مرتبط با تولید و مصرف برق در افق سال 2030 پرداخته شده و در این گزارش که بخش سوم از گزارش آینده‌پژوهی است به صنعت خودرو در افق انقلاب صنعتی چهارم پرداخته شده است چرا که صنعت خودرو در حال تحول عظیم بوده و همواره کل زنجیره ارزش این صنعت مانند صنایع دیگر توسط انقلاب صنعتی چهارم مورد هدایت قرار گرفته است و پیش‌بینی می‌شود، در سال 2030 توانایی ایران در زمینه نانوفناوری و پلیمرها صنعت خودروسازی را تحت تاثیر خود قرار دهد.

استارت‌آپ‌ها هزینه خوروسازی را کاهش می‌دهند

بر اساس این گزارش پیش‌بینی‌ها بر این است که شرکت‌ها در سراسر زنجیره ارزش خودرو با استفاده از قدرت ترکیب فناوری‌های فیزیکی و دیجیتالی در افق سال 2030 انعطاف پذیرتر، کارآمدتر و پاسخگوتر می‌شوند. به این ترتیب این شرکت‌ها در سال‌های آینده کسب و کار خود را آسوده‌تر اداره کرده، مشتریان را راحت‌تر جذب کرده و محصولات و خدمات باکیفیتی را ارائه می‌دهند. آنچه صنایع خودروسازی را به سمت کارآمدی حرکت می‌دهد، تمرکز صاحبان این صنایع بر تحقیق و توسعه است اما در شرایط فعلی برخی خودروسازان در نتایج مالی خود گزارش‌هایی ازهزینه‌های بالای تحقیق و توسعه ارائه می‌دهند و به دنبال آن هستند که اقداماتی جهت کاهش هزینه‌ها در این بخش انجام دهند از جمله این اقدامات، حذف بخش‌های زیان آور در زنجیره خودروسازی هستند، زیرا حذف این بخش به خودروسازان این امکان را می‌دهد تا بودجه تحقیق و توسعه خود را بیشتر بین قسمت‌هایی که باقی مانده‌اند، تقسیم کنند.

راه دیگری که خودروسازان به دنبال کنترل افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه هستند، این است که فعالانه به دنبال کسب تخصص فنی به جای توسعه آن در داخل هستند. برخی از تولیدکنندگان تجهیزات تشخیص می‌دهند که توسعه فناوری‌های پیشرفته به خودی خود بسیار طول می کشد و نتایج کمتری از موفقیت به همراه دارد، براین اساس، بسیاری از خودروسازان فعالیت‌ها را به سمت استارت آپ‌های فناوری در مراکز جهانی نوآوری خودرو، دنبال می‌کنند.

خودروهای شارژی همچنان در بلاتکلیفی

خودروهای شارژی با فناوری باطری (EV)اگرچه نیازهای حمل و نقل واقعی مصرف کنندگان را برآورده می‌کند، با این حال، با وجود موضوعاتی مانند شوک قیمت سوخت، تغییر در سیاست‌ها یا مشوق‌های دولت، غلبه بر ترس‌های جمعی مصرف‌کنندگان در مورد خودروهای الکتریکی همچنان به دست آوردن بازاربرای این گروه از خودروسازان دشوار بوده و ین موضوع باعث می شود که سازندگان خودروهای برقی و ارائه دهندگان زیرساخت با این موضوع مواجه شوند که آیا ابتدا تقاضا را با نصب زیرساخت شارژ تشویق کنند یا منتظر بمانند تا زمانی که تقاضا به یک نقطه خاص افزایش یابد.

با این حال، بنابر آمارهای گزارش آینده‌پژوهی اتاق ایران،  بزرگترین مشکل صنابع خودروهای شارژِی ممکن است این باشد که به نظر می رسد کسی در اکوسیستم خودرو مشتاق نیست مسئولیت سرمایه‌گذاری لازم برای تامین زیرساخت شارژ خودروها را برعهده گیرد. این میان می‌توان گفت ارائه‌دهندگان سوخت فسیلی سنتی از حفظ وضعیت موجود خوشحال هستند. سازمان‌های دولتی مقداری بودجه را به پروژه‌های خاصی برای ترویج نوآوری اختصاص می‌دهند، اما این مبالغ به هیچ وجه به سرمایه‌گذاری کلی که احتمالاً برای گسترش صنعت خودروسازی شارژِی در سال‌های آینده مورد نیاز است نزدیک نیست.

تا امروز، یکی از قانع‌کننده‌ترین مزایای خودروهای برقی سوخت رایگان یا بسیار کم‌هزینه بوده است. اما دولت‌ها علاقه‌مند به حفظ جریان درآمد قابل توجهی هستند که در حال حاضر از طریق مالیات بر سوخت‌های فسیلی کسب می‌کنند. به عنوان مثال سطح مالیات سوخت‌گیری، در آلمان 46 درصد، ژاپن  47 درصد و هند 49 درصد اعمال می‌شود که در چندین دهه به منبع قابل توجه و پایدار درآمد دولت تبدیل شده است. حتی در ایالات متحده، از دست دادن مالیات 19 درصدی اعمال شده برای هر گالن گاز پمپ شده، شکاف قابل توجهی برای بودجه دولت خواهد بود. بنابراین، هر چه دولت‌های جهانی مالکیت خودروهای برقی را از طریق مشوق‌ها و سایر محرک‌ها تشویق کنند، بیشتر باید دریابند که چگونه می‌توانند از برق مالیات بگیرند تا درآمدی مشابه با مالیات بر سوخت‌های فسیلی به دست آورند، یا منابع درآمدی جایگزین برای پر کردن خلأ پیدا کنند. بنابراین آنچه برای صنعت خودروسازی در سال‌های آینده تا سال 2030 مهم به شمار می‌رود توجه به این موضوع است که هم خودروسازان و هم دولت‌ها باید جریان‌های درآمدی جدیدی را برای پر کردن شکاف‌های بالقوه باقی مانده از یک صنعت در حال توسعه پیدا کنند.

اطلاع از آینده رمز موفقیت شرکت ها

به منظور همسویی با پارادایم انقاب صنعتی چهارم در بخش خودرو، هیئت مدیره شرکت‌ها و مدیران ارشد باید موضوعا کلیدی را مدنظر قرار دهند. از جمله اینکه صاحبان صنایع باید بدانند کدام نوآوری‌های پیشرفته در دهه آینده بیشترین تأثیر را بر صنعت خودرو خواهد گذاشت، در این زمینه اگرچه پیش‎‌بینی دقیق آینده غیرممکن است، اما چندین تابلوی نوآوری وجود دارد که تأثیر چشمگیری بر صنعت و موقعیت شرکت در آن خواهد داشت. انجام یک ارزیابی انتقادی از قابلیت‌های نوآوری لازم و همسویی با روندهای صنعت باید اولویت اصلی مدیریت باشد. همچنین مدیران صنعت خودروسازی باید بدانند که مشتریان آینده چه مطالبه‌ای از این صنایع خواهند داشت در این زمینه باید گفت، مشتریان آینده احتمالاً از نظر تکنولوژیکی مطالباتی دارند و ممکن است به دنبال چیزی بیش از یک تجربه سنتی خودرو باشند. برداشتن یک گام به عقب برای تجدید دیدگاه خود در مورد آنچه مشتریان می‌خواهند، تصمیمات مهمی را در مورد داده‌ها و زیرساخت‌های مناسب مورد نیاز برای ارائه خدمات جدید و دارای قابلیت دیجیتالی فراهم می‌کند و حتی می‌تواند به توسعه نوآوری‌های تغییردهنده مدل‌های تجاری جدید کمک کند.

 راهکارهای سیاستی برای ایران

وجود فضای غیررقابتی در صنعت خودروی ایران، كشور را از ضرورت درك بازار جهاني و تغییرات فناورانه و در پی آن آن تغییر در تفکر تولیدی بازداشته است. بی‌توجهی به رویکرد آینده‌پژوهانه در نظام برنامه ریزی صنعت خودروی ایران، موجب غافلگیری در برابر برخی تغییرات شده و این صنعت به جای رهیافتی فرافعالانه یا پیش فعالانه، بیشتر به جهت‌گیری‌های واکنشی در برابر این تغییرات پرداخته است. در سا ل‌های اخیر، شدت نوسانات قیمتی خودرو باعث آشفتگی بازار این کالای راهبردی و افزایش نارضایتی مشتریان شده است. از سویی باتوجه به اعمال تحریم‌ها و عدم امکان واردات برخی از قطعات موردنیاز شرکت‌های خودروساز، هم اکنون تولید برخی از خودروها، متناسب با نیاز بازار، متوقف شده و همین امر موجب افزایش قیمت محصولاتی خاص در این صنعت شده است. کمبود نقدینگی، تحریم واردات بنزین و افزایش شدید نرخ ارز ازجمله معضلات صنعت خودروسازی داخلی بوده که راه را برای توسعه پایدار و همگام شدن با رقبای خارجی مسدود کرده است. با این حال بنا بر این گزاش درسال 2030 صنعت خودرو ايران در آینده موفق به تجاری‌سازی و توليد گسترده خودروهاى هيبريدى خواهد شد. به سیاست گذاران توصيه می‌شود که با اتخاذ گزینه‌های راهبردى «منفعت طلب آینده‌نگر »، به تقويت اين فرصت پیش بینی شد آينده بپردازند و از تلفيق اين فرصت با قوت‌های درونی صنعت، به ايجاد مزيت رقابتی در آينده کمک کنند.

افزایش کاربرد پلیمرها در آینده خودروسازی ایران

همچنین پیش‌بینی‌ها بر این است که کاربرد نانوفناوری، کامپوزيت و پليمر در ساخت بدنه و قطعات خودرو توسعه خواهد يافت. ازآنج اکه ایران در زمینه فناوری نانو در زمره کشورهای پیشتاز در عرصه جهانی بوده و از غنای کافی برای تأمین مواد اولیه برای ساخت کامپوزیت و پلیمر نیز برخوردار است، اتخاذ گزینه‌های راهبردی «منفعت طلب آینده‌ساز» در سیاست گذاری می‌تواند به فرصت‌سازی در محیط بیرونی آینده در خصوص قوت هایی که در زمینه نانوفناوری داریم کمک کرده و منجر به خلق مزیت رقابتی در آینده صنعت خودرو شود.

همچنین صنعت خودرو ایران با دو شگفتی‌ساز روبه رو است؛ توسعه کاربرد فناوری چاپ سه بعدی و تولید خودروهای متصل‌شونده به اینترنت، اگرچه از احتمال وقوع بالایی برخوردار نیستند ولی در صورت وقوع به شدت صنعت خودرو ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهند. ازای‌نرو به مدیران و برنامه‌ریزان این صنعت توصیه می شود که با اتخاذ گزینه‌های راهبردی «منفعت طلب آینده‌نگر » به ساخت و تقویت نقاط قوت درونی درخصوص بهره برداری از این دو فناوری پیشرفته در آینده بپردازند تا ضمن پیشگیری از غافلگیری، از مزایای رهبری و پیشرو بودن در بازار نیز بهره مند شوند.