در گفت و گوی اینپیا با مدیر توسعه صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی مطرح شد/ بخش سوم

طراحی و راه‌اندازی «سامانه سماپ» با هدف سنجش کیفی محصولات پتروشیمی‌ها و نیازسنجی صنایع پایین دستی

در اوایل سال 1381، دفتر توسعه صنایع پایین دستی به حوزه مدیریت شرکت ملی صنایع پتروشیمی اضافه شد. مهمترین وظیفه این دفتر که بعدها به مدیریت ارتقا پیدا کرد، حمایت از صنایع تکمیلی و در راستای توسعه این صنایع است، اما فعالان حاضر در صنایع تکمیلی بر این باورند که در سال‌های گذشته به مرور […]

در اوایل سال 1381، دفتر توسعه صنایع پایین دستی به حوزه مدیریت شرکت ملی صنایع پتروشیمی اضافه شد. مهمترین وظیفه این دفتر که بعدها به مدیریت ارتقا پیدا کرد، حمایت از صنایع تکمیلی و در راستای توسعه این صنایع است، اما فعالان حاضر در صنایع تکمیلی بر این باورند که در سال‌های گذشته به مرور زمان، مدیریت توسعه صنایع پایین دستی اهداف خود را در میان حجم بالای امور تنظیم بازار محصولات پتروشیمی کمرنگ کرده است و بیش از آنکه حامی توسعه صنایع تکمیلی باشد، درگیر مدیریت تنظیم بازار شده و طرح و برنامه‌هایی که حاکی از اقدام برای توسعه صنایع پایین‌دستی باشد آنچنان که انتظار می‌رفت دیده نمی‌شد، در این میان یکی از دغدغه‌های مهم صنایع تکمیلی موضوع کیفیت مواد تولید شده از سوی مجتمع‌های پتروشیمی است، موضوعی که به سبب نداشتن یک متولی واحد برای رسیدگی به شکایات، سبب می‌شود صاحبان صنایع، گاهی به سراغ وزارت صمت رفته و گاهی شکایت خود را از بورس کالا براساس مقررات موجود پیگیری کنند. از همین رو در بخش سوم از گفت و گوی اینپیا با مهندس عباس غلامی، مدیر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی به اقدامات این مدیریت در راستای سنجش کیفی محصولات تولیدی مجتمع های پتروشیمی‌ پرداخته شده که در ادامه می‌خوانید:

  • یکی از موضوعاتی که در شرایط فعلی تبدیل به یکی از مشکلات صنایع تکمیلی شده، بحث کیفیت است. در حال حاضر اگر کیفیت یک کالا از نظر صنایع تکمیلی قابل قبول نباشد، عموما یا از طریق بورس کالا باید پیگیری کند یا از طریق مکاتبه با شرکت‌های پتروشیمی، آیا مدیریت توسعه صنایع پایین دستی برنامه‌ای در این راستا دارد که صاحبان صنایع بتوانند شکایات خود پیرامون موضوع کیفیت کلاهای عرضه شده از سوی مجتمع های پتروشیمی را از طریق این مدیریت که به نوعی قرار است موضوعات مرتبط با آن‌ها را پیگیری کند و در واقع حافظ منافع آن‌ها باشد، مطرح کنند؟

مهندس غلامی: یکی از برنامه‌هایی که در مدیریت توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی در حال برنامه‌ریزی است، طراحی و راه ا‌ندازی سامانه سماپ با هدف جمع آوری نظرات بر کیفیت محصولات مجتمع های پتروشیمی‌ها است. در شرایط فعلی همانطور که اشاره کردید، اگر صنایع تکمیلی درباره کیفیت کالا مشکل داشته باشد، شکایت خود را در بورس کالا مطرح کرده و موضوع مورد رسیدگی قرار میگیرد، و نمونه کالای مورد نظر به آزمایشگاه ارسال شده طی مراحلی اگر شرکت مجتمع پتروشیمی مقصر شناخته شود، صاحبان صنایع می‌توانند خسارت خود را دریافت کنند. تاکنون هم چندین پرونده به همین شیوه پیگیری شده و نتیجه هم گرفته شده است. در وهله دوم بعد از بورس کالا، مرجع رسیدگی مدیریت توسعه است و ما هم همواره تلاش کردیم موضوع تا رسیدن به نتیجه پیگیری شود. اما برای اینکه رسیدگی به پرونده‌های مرتبط با کیفیت به صورت تخصصی‌تر بررسی شود و کیفیت کالاهای مجتمع های پتروشیمی، از مشخصات فنی ارائه شده توسط لایسنسور فاصله نگیرد، در مدیریت توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی،سامانه سماپ طراحی شده و در حال تکمیل می باشد که تمام مشخصات فنی محصولات مجتمع‌های پتروشیمی در این سامانه وارد و تک به تک در کمیته مشخص شده مورد بررسی قرار می‌گیرد، در این کمیته مشخص می‌شود که کدام یک باید اصلاح شود و دیتاشیت‌های مرتبط به این سامانه بارگذاری می‌شود. از این طریق مشخصات فنی محصولات پتروشیمی‎‌هایی که به مرور از مشخصات ارائه شده توسط لایسنسورها فاصله گرفته اند، در روند خود اصلاحات ایجاد می‌کنند و دوباره به مشخصات فنی ارائه شده توسط لایسنسورها نزدیک می‌شوند. در واقع باید گفت دو موضوع مهم نیاز بود بصورت سیستمی در مدیریت توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی انجام شود، اولین نکته، سیستمی شدن موضوع کیفیت محصولات پتروشیمی می باشد که توضیحات آن ارائه شد و دومین موضوع، احصاء نیاز صنایع پایین دستی به مواد پتروشیمیایی (هم از نظر مقدار و هم از نظر نوع) بصورت سیستمی، در راستای توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی است، که این مهم نیز بصورت  جداگانه بعنوان زیرمجموعه ای از سامانه سماپ توسط مدیریت توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی در دست طراحی و اجرا است.

 

  • اعضای کمیته تخصصی که قرار است مشخصات فنی کالاها را بررسی کنند از چه نهادهایی هستند؟

مهندس غلامی: بر اساس دستورالعمل داخلی که درخصوص کمیته تخصصی مربوطه تعریف شده، در این کمیته برخی اعضا از جمله نماینده شرکت ملی صنایع پتروشیمی، شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی، شرکت صنعت، معدن و تجارت، شرکت بورس کالای ایران، شرکت بورس انرژی ایران ثابت هستند و برخی از جمله نمانیده/نمایندگان مجتمع های پتروشیمی، انجمن های صنایع پایین دستی و اعضاء هیئت علمی دانشگاهها بر حسب نیاز و به صورت مدعو حضور خواهند داشت.

تهیه این دیتاشیت و به طور کلی طراحی این سامانه اتفاق بسیار خوبی است اما موضوعی که مطرح می‌شود این است که فرضا دیتاشیت‌ها تهیه شد، اما موضوع رعایت موارد ذکر شده در دیتاشیت‌هاست. تاکنون هم تولید کالا بر اساس یک ضوابطی انجام شده اما به مرور شاهد بودیم که مجتمع های پتروشیمی‌ از این ضوابط فاصله گرفتند. بنابراین سوالی که  وجود دارد این است که بخش نظارتی در این سامانه به چه صورت خواهد بود؟  

مهندس غلامی: راهکاری که در این زمینه در نظر داریم این است که در سامانه سماپ، سطوح دسترسی متفاوتی برای اعضای کمیته در نظر گرفته می‌شود و در صورت وجود مغایرت در هر کدام از دیتاشیت‌ها نمایندگان حاضر می‌توانند مغایرت را در سامانه اعلام کنند. یعنی اگر بورس کالا در دیتاشیت یک مجتمع پتروشیمی مغایرت دید، در سامانه این موضوع را ثبت کرده و مدیریت توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی (بعنوان رییس کمیته تخصصی مربوطه) بررسی می‌کند. به همین ترتیب نمایندگان تشکل‌ها هم با توجه به سطح دسترسی اگر کیفیت ارائه شده کالا از سوی یک مجتمع پتروشیمی با آنچه در دیتاشیت‌ها عنوان شده بود مغایرت داشت می‌تواند شکایت خود را در سامانه ثبت کند. در نهایت تمام این موارد در کمیته‌ای با حضور تمامی نمایندگان از نماینده پتروشیمی تا تشکل‌ها، مطرح و بررسی می‌شود تا کیفیت با توجه به مشخصات ارائه شده توسط لایسنسورها اصلاح شود. در واقع مصرف‌کننده نهایی شکایت را چه به بورس کالا گزارش کند، چه به تشکلی که در آن عضویت دارد و چه به وزارت صمت، یکی از این نهادها باید موضوع را در سامانه طرح کرده تا در کمیته تشکیل شده رسیدگی شود.

  • آیا اقدامات شما برای موضوع کیفیت‌ سنجی به طراحی این سامانه خلاصه می‌شود یا برنامه‌های دیگری هم در دست اقدام دارید؟

مهندس غلامی: در کنار طراحی این سامانه، مکانیزم های دیگری مانند آزمایشگاه ثالث مرجع هم داریم. به این معنی که وقتی از یک کالای واحد که از سوی یک مجتمع پتروشیمی مشخصی تولید می‌گردد، شکایتی در سامانه ثبت می شود، کالای موردنظر به آزمایشگاه‌های ثالث مرجع ارسال می‌شود تا مشخص شود که نتیجه این شکایات چیست، و آیا واقعا مجتمع پتروشیمی از مشخصات فنی تعیین شده فاصله گرفته است یا خیر. تغییری که با راه‌اندازی این سامانه رخ می‌دهد در واقع موضوع آزمایشگاه‌های ثالث مرجع است. تاکنون رویه به این صورت بوده است که بعد از اعلام شکایت، مجتمع های پتروشیمی‌ خودشان اقدام به تست می‌کردند و نتیجه را به نهاد مربوطه اطلاع می‌دادند، اما با راه اندازی سامانه مذکور، آزمایشها توسط آزمایشگاه ثالت مرجع انجام خواهد شد.

  • با توجه به توضیحات شما، این سامانه چه زمانی راه‌اندازی می‌شود؟

مهندس غلامی:  با توجه به اینکه  طراحی اولیه سامانه انجام شده و از هر نمونه پلیمر، دیتای دو مورد وارد سامانه شده است، پیش‌بینی می‌شود با توجه به رفع مشکلات فنی، سامانه مذکور حدودا” تا دوماه آینده به صورت پایلوت قابل استفاده باشد. شایان ذکر است با عنایت به اینکه طراحی چنین سامانه ای برای اولین بار است در سطح کشور درحال انجام می باشد، لذا امکان دارد زمانبندی پیش بینی شده در طول روند اجرای پروژه تغییراتی داشته باشد.