همچنین محصولات پتروشیمی در ساخت بسیاری از قطعات موردنیاز وسایل نقلیه نقش اساسی دارند، و در حال حاضر با استفاده از صنایع پتروشیمی، محصولات مفید و قابل استفادهای از جمله کیسههای پلاستیکی که مورد استفاده روزانه همگان است، محصولات بهداشتی، چسب، حلال، کود، دارو، مواد افزودنی و مواد منفجره تولید میشوند. علاوه بر اینها پلیمر، پلیاتیلن، پلی پروپیلن، پلی وینیل کلراید، پلی اتیلن ترفتالات، پلی استایرن و پلیکربنات از جمله تولیداتی هستند که از مواد پتروشیمی ساخته شدهاند. از لباسی که روزانه میپوشیم گرفته تا مصالحی که در ساخت منزلمان به کار گرفته شده، بستهبندیهای مختلف در مواد غذایی و نوشیدنیها، مواد شیمیایی، پلاستیکها، لوازم خانگی و تجهیزات الکترونیکی و هزارانهزار وسایلی که درطول روز با آن سروکار داریم، همه تولیدات صنعت پتروشیمی هستند.
حال نکته حائز اهمیت اینکه تولید محصولات پتروشیمی و استفاده از آنها اثرات زیست محیطی و اجتماعی قابلتوجهی از جمله آلودگی هوا، انتشار گازهای گلخانهای و زبالههای پلاستیکی داردکه نیاز به بررسی و تحلیل دارد تا بتوانیم گامی در ساختن آیندهای سبز برداریم. دستیابی به آیندهای سبزتر، عادلانهتر و پایدار که توسط اهداف توسعه پایدار بسط مییابد نیازمند یک سرمایهگذاری گسترده در بخشهای جدید، منابع انرژی، شیوههای حملونقل و فرآیندهای تولیدی و کشاورزی است. سبز شدن صنعت پتروشیمی میتواند تاثیر قابلتوجهی در کربنزدایی داشته باشد، زیرا این صنعت بسیار وابسته به سوختهای فسیلی و انتشار کربن است. با این حال، کاهش آن بسیار دشوار است، زیرا این بخش در طول دههها بسیار بزرگ شده و عمیقا در زنجیرههای ارزش متعدد و گستردهای جای گرفته است که محصولات نهایی و میانی مفیدی را ارائه میکنند و زندگی روزمره به آن بستگی دارد، و همانطور که ذکر شد از کود تا دارو را در بر میگیرد و بر معیشت میلیونها نفر تاثیر خواهد داشت.
جستوجوی مواد خام جایگزین برای مشتقات نفتی در حال حاضر در دستور کار تولید پلاستیک است. قیمت بالای نفت خام در بازار جهانی و نیاز به محصولات سازگار با محیطزیست، اعم از تجزیهپذیر یا تولید شده از منابع تجدیدپذیر، به گشودن مسیرهای فناوری جدید برای این نوع صنعت کمک میکند. با این حال، چند راهحل بالقوه وجود دارد که میتواند به کاهش اثرات زیست محیطی پتروشیمیها در آینده سبز کمک کند. یک رویکرد افزایش راندمان تولید پتروشیمی است که میتواند میزان انرژی موردنیاز و انتشار گازهای گلخانهای مرتبط را کاهش دهد. این را میتوان از طریق استفاده از فناوریهای پیشرفته، مانند بهینهسازی فرآیند، بازیابی گرمای اتلاف شدنی، و جذب و ذخیره کربن به دست آورد. لذا توسعه مواد اولیه جدید و پایدارتر برای تولید پتروشیمی راهحلی مناسب است. به عنوان مثال، قندهای گیاهی میتوانند برای تولید مواد شیمیایی تجدیدپذیر و پلاستیک استفاده شوند. این امر میتواند اثرات زیست محیطی پتروشیمیها را با کاهش انتشار گازهای گلخانهای و وابستگی به سوختهای فسیلی کاهش دهد. به علاوه پتانسیل قابلتوجهی برای کاهش اثرات زیست محیطی پتروشیمیها با بهبود مدیریت عمر محصولات نیز وجود دارد. این امرشامل افزایش بازیافت و استفاده مجدد از محصولات پلاستیکی و همچنین توسعه پلاستیکهای امحا شدنی در محیطزیست است.
بازیافت پلاستیک زمینهای است که به دلیل تلاشهای ناکافی فعلی، پتانسیل زیادی برای بهبود دارد. سالانه تنها ۹درصد از زبالههای پلاستیکی بازیافت میشود و پیشبینی میشود زبالههای پلاستیکی جهان تا سال ۲۰۶۰ سه برابر شود که کمتر از ۲۰درصد آن بازیافت میشوند. این امر اهمیت افزایش را برجسته میکند. استفاده مجدد به این معنی است که یک محصول پلاستیکی دوباره مصرف شود، اگرچه این روش در مقیاس محدود باقی میماند. همچنین بازیافت مکانیکی نیز به خرد کردن و ذوب کردن پلاستیک و تبدیل آن به محصول دیگری بدون تغییر در ترکیب شیمیایی پلاستیک اشاره دارد. بازیافت مکانیکی میتواند با پلاستیک باکیفیت به خوبی کار کند، اما مقدار پلاستیکی که میتواند از این روش استفاده کند نسبتا کم است.بنابراین یکی از رویکردهای امیدوارکننده برای بهبود پایداری پتروشیمیها، شامل نگهداری مواد تا زمانی است که ممکن است با بازیافت و استفاده مجدد از آنها به جای دور ریختن آنها جایگزین شود. و البته که این وظیفه تک تک ماست که در مواد مصرفی و دورریختنی روزانهمان کنترل لازم را داشته باشیم.
پنجمین همایش اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران 8 و 9 مهر ماه برگزار می شود.