هم‌سو با جهان در کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی

هیأت وزیران در راستای حفظ سلامت جامعه در برابر اثرات سوء ناشی از رهاسازی کیسه‌های پلاستیکی سبک وزن در محیط‌زیست و تولید ریزپلاستیک در طبیعت، «آیین‌نامه کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی» را تصویب کرد. آیین‌نامه‌ای که از همان ابتدا تمامی ذینفعان از جمله انجمن ملی صنایع پلیمر ایران، برای بررسی آن دور هم جمع شدند تا هم‌سو با جریان جهانی کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی، یک گام رو به جلو برداشته شود. دکتر برمک قنبرپور، عضو هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران و رییس کمیسیون آموزش انجمن بر این موضوع تاکید دارد که مصرف کیسه‌های پلاستیکی یا در مقیاس وسیع‌تر فیلم‌های پلاستیکی جداره نازک در ایران، بیش از حد معقول و منطقی است و همین موضوع هم ضرورت تدوین یک شیوه‌نامه علمی را بیش از پیش عیان می‌کند. او درباره این موضوع بیان کرد:  بحث آیین‌نامه کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی بیش از دو سال است که مطرح شده و از همان ابتدا که تدوین این آیین نامه در دستور کار قرار گرفت، استعلام نظر از انجمن ملی صنایع پلیمر ایران هم انجام شد. در جلسات متعدد هم طرف‌های ذینفع از وزارت صمت، انجمن ملی، سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین نماینده تولیدکنندگان کیسه‌های پلاستیکی حضور داشتند و نظرات خود را از همان ابتدا در جلسات مطرح کردند.
قنبرپور افزود: در برخورد با این موضوع باید به دو وجه توجه کرد، وجه اول این است که قطعاً همه ذینفعان اذعان دارند که مصرف کیسه‌های پلاستیکی یا در مقیاس وسیع‌تر فیلم‌های پلاستیکی جداره نازک در ایران، بیش از حد معقول و منطقی است، به عنوان مثال تجربه جهانی نشان می‌دهد که در کشورهای توسعه یافته کیسه فریزرهایی که در آشپزخانه خانم‌های ایرانی به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد، تقریباً منسوخ شده است و خانم‌ها عموماً از کیسه‌های پلاستیکی با ضخامت بیشتر استفاده می‌کنند که به شکل زیپلاک تولید شده و قابلیت شستشو و استفاده مجدد دارند. فرآیند جمع‌آوری و بازیافت این کیسه‌ها به دلیل ضخامت بیشتری که دارند، اقتصادی‌تر است. بنابراین این موضوع که مصرف فیلم‌های پلاستیکی جداره نازک باید کاهش پیدا کند، قطعاً مورد توافق همه طرف‌های ذینفع از جمله تولیدکننده‌های این کیسه‌هاست.

عضو وهیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران گفت: وجه دوم این موضوع که به نظر من مهمتر بوده و ممکن است چالش برانگیزتر هم باشد، این است که نحوه برخورد با کیسه‌های پلاستیکی باید چگونه باشد؟ در این زمینه باید توجه کرد که از یکسو طبیعتاً اگر بتوانیم به سمت فیلم‌های با ضخامت بیشتر که قابلیت استفاده چندباره داشته و جمع‌آوری و بازیافت اقتصادی‌تری دارند، حرکت کنیم تا حدی آلودگی که فیلم‌های جداره نازک ایجاد می‌کنند کاهش می‌یابد اما از سوی دیگ بحث کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر مطرح می‌شود، در این آیین‌نامه ضخامت‌هایی تعیین شده که در واقع تعریف ضخامت‌های 20 میکرون و 60 میکرون است.
عضو هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران درباره کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر گفت: در هر صورت مسئله این است که اگر قرار باشد به سمت کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر حرکت کنیم، باید توجه داشته باشیم که در صورت وجود یک ساز و کار برای جمع‌آوری کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر، طبیعتاً بهتر عمل می‌شود اما اگر قرار باشد کیسه‌ها به عنوان زباله دفن شوند باید توجه داشت که اگر در یک بازه زمانی منطقی به صورت کامل جذب طبیعت شوند، می‌تواند کمک کننده باشد اما به زعم بنده، اولویت با این است که ما بتوانیم کیسه‌ها را جمع آوری و بازیافت بکنیم. بنابراین اگر بخواهیم بین دو گزینه استفاده از پلیمرهای زیست تخریب پذیر و جمع‌آوری و بازیافت حداکثری کیسه‌های با جداره ضخیم انتخاب بهتری داشته باشیم، طبیعتاً گزینه دوم گزینه منطقی‌تری است، ضمن اینکه دنیا هم امروزه به همین سمت و سو رفته و گزینه دوم مورد پسند جهان توسعه یافته است.

رییس کمیسیون آموزش انجمن ملی صنایع پلیمر ایران بیان کرد: در یک جمع‌بندی می‌توان گفت، از یک سو باید به سمتی حرکت کرد که استفاده از کیسه‌های پلاستیکی جداره نازک را کاهش دهیم تا به مرور زمان استفاده از این کیسه‌ها به طور کلی متوقف شود و کیسه‌هایی با جداره و ضخامت بیشتر که قابلیت بازیافت دارند جایگزین شود. از سوی دیگر در مواردی که واقعاً راهی وجود ندارد و استفاده از کیسه‌های با جداره نازک تنها راه است، انتخاب منطقی این است که از کیسه‌های پلاستیکی زیست تخریب‌پذیر استفاده شود اما باید توجه داشته باشیم که اگر قرار باشد این شیوه‌نامه به شکل صحیح اجرا شود، زیرساخت‌ها و منابعی برای تولید، توزیع و مصرف مورد نیاز است که پلیمرهای مورد استفاده و همچنین تکنولوژی مورد نیاز برای تولید کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر در دسترس تولیدکنندگان قرار گیرد. از سوی دیگر مکانیسم‌های تشویقی و تنبیهی دولتی هم مورد نیاز است تا موارد مطرح شده در شیوه نامه اجرایی شود، در غیر این صورت اگر از اهرم‌های تشویقی و تنبیهی استفاده نشود، قطعاً تدوین این شیوه‌نامه‌ها اثربخش نخواهد بود و کمکی به دغدغه‌های محیط‌زیستی نخواهد داشت