این روزها یکی از دغدغه های واحدهای تولیدی در کشورمان در کنار سایر دغدغه ها موضوع بایدها ونبایدهای استفاده از اتباع خارجی به عنوان نیروی کار است . در واقعُ نحوه پوشش بیمه‌ای و ارائه خدمات تامین اجتماعی به این دسته از شهروندان به دغدغه ای جدی تبدیل شده است. درخواست واحدهای تولیدی همواره این بوده که از محدودیت های استفاده از اتباع خارجی کاسته شده تا بشود از مسئله ناترازی نیروی کار کاست.کارفرمایان واحدهای تولیدی معتقد هستند با سهل گیری در این زمینه می توان می توان به تولید در کشور کمک کرد.
به گزارش روابط عمومی انجمن ملی صنایع پلیمر ایران ، به گفته معاون توسعه و تعمیم بیمه اداره کل امور بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی، در ایران طبق آخرین آمار منتشر شده تا مهرماه سال ۱۴۰۰ بیش از ۶۱ هزار نفر از اتباع خارجی در قالب بیمه اجباری، صاحبان حرف و مشاغل آزاد، بیمه زنان خانه‌دار و… بیمه شده‌اند و نزدیک به ۲ هزار و ۱۸۸ نفر هم مستمری‌بگیر خارجی داریم.
مدیر عامل سازمان تأمین اجتماعی هم اخیرا در یک نشست خبری به پوشش بیمه اتباع بیگانه اشاره کرد و بیان داشت: بیش از ۴ میلیون اتباع داریم که طبق قانون باید تحت پوشه قرار بگیرند کارفرمایان باید حق بیمه کارگران خارجی را بدهند که امسال می‌خواهیم حدود یک میلیون نفر را بیمه کنیم.
طبق بخشنامه سازمان تامین اجتماعی ، کارفرمایانی که اتباع بیگانه را به کار می گمارند مکلفند با ارائه مدارک ذیل تقاضای نامنویسی آنان را از شعبه ذیربط بنمایند:
– اصل و تصویر مجوز اشتغال به کار صادره توسط اداره کل اتباع بیگانه وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعی یا اداره ذیربط آن در حوزه محل اشتغال
– اصل و تصویر گذرنامه
-فرم تکمیل شده پرسشنامه نامنویسی
– لیست پرداخت حق بیمه
مبلغ حق بیمه اتباع خارجی از جمله بیمه اتباع افغانستانی دارای پاسپورت، بر اساس ضریبی از حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار محاسبه میشود که آن ضریب باید در حداقل دستمزد اعمال شود.
البته اگر اتباع خارجی علاوه بر پرداخت حق بیمه بخواهند برای دریافت دفترچه خدمات درمانی هم ثبت‌نام کنند، باید برای دفترچه بیمه برای هر نفر در ماه حق سرانه درمان پرداخت کنند. مبلغ سرانه درمان در هر سال از سوی مراجع ذیصلاح اعلام و از بیمه شده کسر میشود.
محاسبه حق بیمه مشاغل آزاد برای اتباع خارجی هم براساس قوانین زیر انجام میشود:
مبنای پرداخت حق بیمه اتباع خارجی کـه بیش از 360 روز سابقه پرداخت حق بیمه دارند با توجه به میانگین دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه آخرین 360 روز محاسبه میشود.
اگر اتباع خارجی فاقد سابقه پرداخت حق بیمه باشند یا کمتر از 360 روز حق بیمه برایشان پرداخت شده باشد، می‌توانند دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه خـود را بین حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار و حداکثر دستمزد مصوب انتخاب کنند.
درصد حق بیمه تامین اجتماعی اتباع خارجی ۳۰ درصد از دستمزد و حقوق کارگر است:۲۰ درصد حق بیمه سهم کارفرما، ۷ درصد حق بیمه سهم کارگر و ۳ درصد حق بیمه سهم دولت. درواقع حق بیمه اتباع افغان و دیگر کشورها ۲۷ درصد به استثنای ۳ درصد بیمه بیکاری خواهد بود. چون براساس قانون بیمه بیکاری به اتباع خارجی تعلق نمی‌گیرد.
اگر اتباع خارجی که در کشور خود بیمه باشند و از مزایای بیمه‌ای حوادث و بیماری‌ها، بارداری، غرامت دستمزد، ازکارافتادگی، بازنشستگی و فوت استفاده کنند، در کشور ایران فقط مشمول بیمه حوادث ناشی از کار خواهند بود و کارفرما باید هرماه لیست جداگانه از پرداخت حق بیمه ۳ درصد حقوق و مزایا برای آن‌ها ثبت کند.
درصد حق بیمه بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد و زنان خانه دار برای اتباع خارجی هم عبارت است:
بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی با نرخ ۱۲ درصد
بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی با نرخ ۱۴ درصد
بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی و ازکارافتادگی با نرخ ۱۸ درصد
درضمن اتباع خارجی که مجوز اقامت یا گذرنامه با حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه (با مجوز اشتغال) دارند، می‌توانند خودشان را بیمه اختیاری کنند. نرخ حق بیمه اختیاری برای این دسته از شهروندان هم ۲۷ درصد دستمزد تعیین‌شده و طبق مقررات بین ۱.۲ حداقل و حداکثر دستمزد مصوب شورای عالی کار محاسبه خواهد شد.
بر اساس قانون مجوز اشتغال اتباع خارجی را اداره کل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و یا ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سطح استان‌ها صادر می‌کنند. هر کدام از اتباع خارجی که شماره گذرنامه و شناسه فراگیر دارند می‌توانند در سازمان تامین اجتماعی ثبت‌نام کرده و شماره تأمین اجتماعی (snn) دریافت کنند.
برای تمام اتباع خارجی در زمان ثبت‌نام بیمه تامین اجتماعی شماره اختصاصی تامین اجتماعی (SNN) ثبت میشود. تخصیص SSN به اتباع خارجی مقیم در ایران هم بر اساس شماره اختصاصی کارت اقامت و پروانه کار، شماره گذرنامه، شناسه فراگیر درج شده در گذرنامه خواهد بود.
.برای ثبت نام بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد اتباع خارجی هم پروانه کار معتبر و مدارک هویتی (گذرنامه یا کارت اقامت معتبر) لازم است.
تعهدات قانونی تامین اجتماعی در بیمه برای اتباع خارجی به نوع بیمه اجباری، اختیاری، حرف و مشاغل آزاد این افراد بستگی دارد. تقریبا تمامی تعهدات و حمایت‌های سازمان تامین اجتماعی به جز بیمه بیکاری به اتباع خارجی هم تعلق می‌گیرد.
حمایت‌های بلندمدت انواع بیمه تامین اجتماعی از اتباع خارجی شامل موارد زیر میشود:
پرداخت مستمری بازنشستگی
پرداخت مستمری بازماندگان (مستمری فوت)
پرداخت مستمری ازکارافتادگی کلی غیر ناشی از کار
پرداخت مستمری ازکارافتادگی کلی و جزئی ناشی از کار
منظور از حمایت‌های کوتاه مدت بیمه تامین اجتماعی برای اتباع خارجی هم موارد زیر است:
حمایت در برابر حوادث و بیماری‌ها (دفترچه درمانی)
پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری (این پوشش شامل بیمه‌شدگان غیراجباری اتباع خارجی مثل بیمه‌شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد، بیمه‌شدگان اختیاری و زنان خانه‌دار نمی‌شود.)
پرداخت غرامت دستمزد ایام بارداری
پرداخت غرامت نقص عضو
پرداخت کمک هزینه کفن و دفن
پرداخت کمک هزینه ازدواج
پرداخت هزینه وسایل کمک پزشکی
اتباع خارجی که بیمه تامین اجتماعی هستند، مشمول قانون کار می‌شوند. یعنی قانون مربوط به بازنشستگی و بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور برای آن‌ها هم اجرا میشود و در شرایط زیر می‌توانند درخواست بازنشستگی بدهند:
بیمه شدگان (زن و مرد) که ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند بدون شرط سنی.
بیمه‌شده زن شاغل با داشتن حداقل ۴۲ سال سن و ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه.
بیمه‌شده مرد با داشتن حداقل ۶۰ سال سن و حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه و یا داشتن حداقل ۵۰ سال سن و حداقل ۳۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه.
بیمه شده زن با داشتن حداقل ۵۵ سال سن و حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه و یا داشتن حداقل ۴۵ سال سن و حداقل ۳۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه.
بیمه شده مرد با حداقل ۶۰ سال سن و بیمه شده زن با حداقل ۵۵ سال سن، با سابقه زیر ۱۰ سال پرداخت حق بیمه می‌تواند پرداخت حق بیمه کسری سابقه تا ده سال را پرداخت کرده و با ۱۰ روز حقوق بازنشسته شود.
افرادی که حداقل ۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب در کارهای سخت و زیان آور (مخل سلامتی) مشغول بوده‌اند و برایشان حق بیمه مربوط به مشاغل سخت و زیان‌آور پرداخت شده، بدون شرط سنی می‌توانند تقاضای بازنشستگی کنند. (هر سال سابقه پرداخت حق بیمه برای کارهای سخت و زیان‌آور یک سال و نیم محاسبه میشود.)
بیمه حوادث، یکی از انواع بیمه اشخاص است که خسارت‌های ناشی از کار یا دیگر حوادث را پوشش می‌دهد. پوشش‌های اصلی بیمه حوادث شامل فوت، نقص عضو و ازکارافتادگی میشود. یعنی اگر بیمه‌شده به‌دلیل حادثه فوت کند مبلغی به‌عنوان غرامت فوت به خانواده او پرداخت میشود. یا اگر حادثه باعث ازکارافتادگی و نقض عضو بیمه‌شده شوند بیمه حوادث مبلغ غرامت تعیین‌شده در بیمه نامه را به بیمه‌شده پرداخت می‌کند. دیگر مزایای بیمه حوادث عبارتند از:
جبران هزینه‌های پزشکی در اثر حادثه
غرامت روزانه بستری در بیمارستان
غرامت روزانه عمومی
بیمه حوادث برای اتباع خارجی مقیم ایران، نیز مکمل بیمه تامین اجتماعی است و آن‌ها را در مقابل حوادث ناشی از کار و سایر حوادث تحت پوشش قرار می‌دهد.
پنجمین همایش اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران 8 و 9 مهر ماه برگزار می شود.