DOP پسابورس

علی عرب؛ عضو هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران

بررسی‌های میدانی و مذاکرات با همکاران تولیدکننده صنایع تکمیلی، حاکی از ارز یابی مثبت و رضایت آنها از اقدام انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با همراهی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای متقاعدکردن مسئولان جهت خروج عرضه DOP از بورس کالا بوده است.در ایامی که DOP در بورس کالا عرضه میشد، رقابت‌های غیرمنصفانه همراه با ایجاد تقاضاهای کاذب از سو ی دلال‌ها و به‌تبع آن افزایش قیمت از ٤٠هزار تومان به ٦٥ تا ٦٧هزار تومان، ضربات مهلکی را به صنایع تکمیلی وارد کرد؛ حال با خروج DOP از بورس و عرضۀ آن به قیمت مصوب از قرار هر کیلوگرم ٤٦ هزار تومان، چرخ تولید صنایع تکمیلی اندکی جان گرفته و رضایت مشتریان آن نسبتا جلب شده است؛ باوجود اینکه برخی از تولیدکنندگان کم انصاف DOP را به قیمت ٥٢ هزار تومان به فروش می‌رسانند، قیمت‌ها در بهترین و بدترین حالت، ٢٥ تا ١٣ هزار تومان نسبت به روزهای عرضه در بورس ارزان‌تر است و بازار اوضاع آرامتری دارد ازعوامل اصلی التهاب می‌توان به دو نکته مستند توجه کرد ١ .پتروشیمی شازند اراک هر هفته به طور متوسط ١١٠٠ تن الکل ٢EH در بورس کالا به صورت انحصاری عرضه می‌کرد. از این مقدار الکل میبایست هر هفته حدود ١٦٥٠ تن DOP در بازار عرضه می‌شدکه متاسفانه مجموع مقدار عرضه شده طی ١٤ هفته در بورس، ٣٨٩٣ تن از مقدار قانونی کمتر بوده است که جا دارد از مراجع قانونی و نظارتی پیگیری شود. (مهندسی عرضه) ٢ .وجود تقاضای کنترل نشده و کاذب به صورتی که مشاهده شده بود در برخی موارد گویا برخی از تولیدکنندگان DOP به خر ید محصول تولیدی خودشان با قیمت‌های بالاتر علاقه‌مند بودند. (مهندسی تقاضا) درخت عرضۀ کالا در بورس وقتی به ثمر می‌نشیند که میزان عرضه و تقاضا هر دو شفاف و متناسب با هم باشند تا معاملات واقعی و شفاف صورت بگیرد و مواد اولیه با قیمت مناسب، به دست مصرف کنندگان واقعی برسد؛ اما متاسفانه در تجربۀ تلخ و ناپخته عرضه DOP در بورس دقیقا خلاف این حالت را شاهد بودیم. امید است این اتفاق تجربه‌ای باشد که در آینده دیگر صنایع پایین‌دستی اینگونه میلیاردها تومان هزینۀ اضافه متحمل نشوند و قوانینی از این دست باعث ازبین رفتن بازارهای هدف و صادراتی کالاهای با ارزش افزوده این صنایع نشود بنا بر اتفاقات ذکر شده در بند ١ مصوبۀ بیست‌وهشتمین جلسۀ مدیریت بازار کالاهای پایه در ٨تیر١٤٠١، اینگونه مصوب شد. با عنایت به مکاتبات نهادهای نظارتی، مبنی بر سوءاستفادۀ برخی از واحدهای تولیدکننده دی اکتیل فتالات (DOP (از عرضه کالای مذکور در بورس کالا، با رقابت کاذب و افزایش نامتعارف قیمت محصول عرضه شده علیرغم استفاده از سهمیه انحصاری دی اتیل هگزانول، مقرر گردید به منظور جلوگیری از رقابت و قیمت سازی کاذب و اختلال در بازار، عرضۀ دی اکتیل فتالات (DOP (در بورس متوقف و من بعد عرضۀ آن خارج از بورس صورت گیرد.
البته که این آرامش موقتی در صورت ادامۀ کسر ی تامین الکل مورد نیاز برای تولید DOP از بین خواهد رفت و دوباره شاهد افزایش قیمت ها خواهیم بود. اگر پتروشیمی شازند اراک در هفته‌ های پیش رو نیز فقط ١١٠٠ تن الکل عرضه کند، احتمالا بورس کالا با رقابت کاذب روبرو خواهد شد و قیمت پایه ٤٢ هزار تومانی هفته گذشته DOP ،دوباره و به طور رسمی افزایش خواهد یافت. راهکار پیشنهادی برای جلوگیری موقت از افزایش قیمت‌ها و رعایت کف عرضه این است که پتروشیمی شازند ٤١٠ تن الکل فروش نرفته به دلیل ۵ هفته ای شدن تیرماه و محدودیت سهمیه ماهانه مصرفکنندگان را در مردادماه عرضه کند. سخن پایانی راهکار اساسی همان است که تشکل‌ها و فعالان دلسوز صنایع تکمیلی و مصوبات تنظیم بازار بارها مطرح کرده بودند: واردات کسری ٢EH توسط پتروشیمی شازند و عرضه تلفیقی و صحیح آن به مصرف کنندگان واقعی با روشی اجرایی و منصفانه، نه روشی مشابه واردات PET نساجی! شایان ذکر است در صورت افزایش عرضۀالکل، طبعا دیگر لزومی به حفظ سهمیه‌بندی فعلی در سامانه بهین‌یاب نیست. امید است با واردات و عرضۀ کافی الکل و به تبع آن، وفور تولید DOP برای صنعت داخلی، این زخم کهنه بر پیکر صنعت پلیمر، پس از سال‌ها التیام یابد.