رضا علیخانی، مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات استفاده از فرصتهای صادراتی و تولید برون‌گرا به عنوان یگانه راه رونق تولید و برون رفت از شرایط رکود در بیشتر کشورها مطرح است به نحوی که صادرات با رویکرد حضور در بازارهای رقابتی و تولید صادرات‌محور، جایگاه ارزندهای در رونق تولید خواهد داشت، موتور محرکه اقتصاد هر […]
رضا علیخانی، مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات
استفاده از فرصتهای صادراتی و تولید برون‌گرا به عنوان یگانه راه رونق تولید و برون رفت از شرایط رکود در بیشتر کشورها مطرح است به نحوی که صادرات با رویکرد حضور در بازارهای رقابتی و تولید صادرات‌محور، جایگاه ارزندهای در رونق تولید خواهد داشت، موتور محرکه اقتصاد هر کشور در نظر گرفته میشود و تاثیر مستقیم بر اشتغال‌زایی، بالا رفتن کیفیت محصولات برای رقابت در بازارهای جهانی و همچنین افزایش درآمد بنگاه های تولیدی- صادراتی و در نهایت ارتقاء سطح رفاه عمومی خواهد شد.
رونق تولید صادراتی همراه با شکوفایی اقتصادی، بستگی به تعیین سیاستگذاری کلیدی برای صادرات صنعتی و اجرای دقیق وظایف کلیدی دولت در جهت توسعه صادرات بستگی دارد. در بخش سیاستگذاری نیاز به تبین گسترش صادرات از طریق جابجایی بازار فروش، استفاده از ظرفیتهای موجود و توسعه آنها، سرمایهگذاری برای صنایع جدید، سازماندهی رقابت و در نظر گرفتن شرایط اقتصاد کلان برای صادرات پایدار و جوایز صادراتی و سایر حمایتها دارد و در بخش وظایف دولت برای توسعه صادرات نیز موافقتنامههای تجاری دو جانبه، ارایه اطلاعات و ویژگیهای تقاضا در بازارهای نوظهور منطقه و جذب سرمایهگذاری مستقیم و نهایتاً توجه به زیرساختهای فضای سرمایه گذاری حائز اهمیت هستند که با توجه به اهتمام دولت مردمی و انقلابی، این مهم در مسیر درستی قرار گرفته و توافقات و برگزاری اجلاس کمیسیون مشترکها، راهاندازی مجدد ستاد توسعه روابط افریقا و …، همه از جمله اقدمات موثر در این حوزه به شمار می‌روند.
صندوق ضمانت صادرات ایران در سال 1352 با همکاری انکتاد تشکیل شد و تا قبل از انقلاب فعالیتهای این مجموعه بر صدور ضمانت نامه های اعتباری و اخذ تسهیلات صادراتی از بانکهای ایرانی برای چندین شرکت صادراتی محدود شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان با دوران سازندگی، مجددا قوانین و مقررات آن در مجلس شورای اسلامی و هیات وزیران تصویب و هم اکنون نزدیک به 30 سال از فعالیت حرفهای این صندوق میگذرد و با موضوع پوشش ریسک عدم پرداخت مطالبات صادرکنندگان ایرانی از خریداران خارجی در کلیه کشورهای هدف صادراتی، مشغول به فعالیت است.
بی شک سازمان توسعه تجارت ایران به عنوان نهاد متولی تجارت خارجی کشور نقش تعیین کنندهای در ایجاد هماهنگی بین همه نهادها و سازمانهای درگیر در مقوله صادرات از جمله گمرک، اتاق بازرگانی، بانک توسعه صادرات و همکاری مستقیم صندوق ضمانت صادرات ایران با سازمان توسعه برای تبین گسترش صادرات از طریق اعطاء یارانه حق بیمه پوشش ریسک خریداران خارجی، اطمینان بخشی به صادرکنندگان برای توسعه صادرات پایدار، حمایت از شرکتهای دانش بنیان و حضور در بازارهای نوظهور و کمک به جذب سرمایه گذاری مستقیم به صورت گسترده و خاص از سوی صندوق ضمانت صادرات ایران همراه و همگام با سیاستهای صادراتی کشور انجام میپذیرد و با توجه به سیاستهای تعیین شده مبنی بر همکاری با بازارهای همسایه، صندوق در حوزه شناخت مشتریان معتبر و جدید در 15کشور دارای مرز خاکی و آبی در حال انعقاد قرارداد همکاری با مراکز تجاری ایران در عراق به منظور تسهیل فرآیند اعتبارسنجی تجار و خریداران کالا و خدمات در آن کشور، ظرفیت موثر در جهت خرید اعتباری کالا و خدمات ایرانی با ابزارهای لازم و استفاده از مکانیزم اعتبارسنجی است.
لازم به ذکر است، یکی از ابزارهای معتبر در تجارت بینالملل، استفاده از روش اعتبارات اسنادی بوده که در حال حاضر به دلیل مشکلات تحریم، صادرکنندگان ایرانی از این ابزار متداول برخوردار نیستند اما صندوق ضمانت صادرات ایران با ارائه پوشش در شیوه پرداخت به صورت حساب باز، عملاً ریسک عدم پرداخت تعهدات خریداران خارجی را بدون وجود ابزارهای تضمینی چون LC پذیرفته و بیمهنامههای صندوق جایگزین بسیار مناسبی برای ایجاد حاشیه امنیت در وصول مطالبات صادرکنندگان کالا و خدمات به کشورهای هدف صادراتی گردیده است.
از سویی صدور انواع ضمانتنامههای مبتنی بر قرارداد (شرکت در مناقصه، حسن اجرای تعهدات و پیش پرداخت) از سوی صندوق ضمانت صادرات ایران بعنوان جانشین سیستم بانکی و استفاده از ظرفیت وزارت امور خارجه و سفارت ج. ا.ایران در کشورهای هدف برای تایید اسناد و ابلاغ ضمانتنامهها به کارفرمایان خارجی خصوصا در بازار کشورهای همسایه از جمله برنامههای مهم و حائز اهمیت صندوق بوده است. ضمن اینکه تعاملات سازنده و موثر با موسسات بیمه اعتبار صادراتی کشورهای همسایه همانند عمان، روسیه برای صدور ضمانتنامه متقابل و پوشش مطالبات صادرکنندگان ایرانی در شیوه تهاتر، قرارداد اتکایی نیز از دیگر برنامههای تحقق هدف فوق میباشد.
خدمات صندوق صادرات ایران شامل سه بخش بسیار مهم تحت عنوان 1- خدمات قبل از حمل شامل صدور ضمانت نامه اعتباری و تولیدی برای بانکها و تولیدکنندگان جهت اعطاء تسهیلات سرمایه در گردش و فروش کالا و مواد اولیه به صادرکنندگان، 2- خدمات بعد از حمل شامل پوشش ریسک عدم پرداخت مطالبات صادرکنندگان ایرانی از خریدارن خارجی در شیوه پرداخت به صورت حساب باز و سایر ابزارهای پرداخت ممکن و ارایه پوششهای مناسب جهت تامین مالی در شیوه اعتبار خریدار (قراردادهای تامین مالی) و اعتبار فروشنده (قراردادهای خرید دین اسناد صادراتی)، و 3- پوشش ریسکهای سیاسی برای طرحهای سرمایهگذاری که از ظرفیت صادرات تجهیزات، دانش فنی و نیروی کار از کشور را دارند، ضمن اینکه ارایه پوشش برای طرحهای صادرات محور و صدور انواع ضمانتنامههای مبتی بر قرارداد نیز به عنوان فعالیتهای جدید صندوق در دستور کار قرار گرفته است که اگر بخواهیم عملکرد صندوق را با سایر موسسات بیمه اعتبار صادراتی دنیا مقایسه کنیم، معمولاً شرکتهای بیمه اعتبار صادراتی تراز اول در جهان به صورت معمول 10 الی 12 درصد از صادرات کشورشان را تحت پوشش قرار می دهند و این آمار در منطقه و در حوزه کشورهای در حال توسعه بین %1 الی 5% صادرات است که صندوق ضمانت صادرات ایران در سال 1399 و 1400 با ارایه پوشش 5/3 و 5/1 نیم میلیارد دلاری عملاً بالغ بر 5 الی 9 درصد از صادرات کشور را تحت پوشش قرار داده که آمار قابل قبولی در سطح منطقه و کشورهای با حجم صادرات مشابه ایران است.
در نظر داشته باشید وظیفه ذاتی صندوق، حمایت از توسعه صادرات ایران خصوصا از طریق پوشش ریسک های سیاسی و تجاری ایفاء تعهدات خریداران خارجی معتبر در بازارهای هدف صادراتی به ویژه کشورهای همسایه است. لذا با ارایه پوشش بیمهای به فروش صادراتی به خریداران معتبر خارجی، صندوق حاشیه امنی برای صادرکنندگان کالا و خدمات در وصول مطالبات صادراتی خود را فراهم نموده است.البته استفاده از ظرفیت خطوط اعتبارات خریدار و اعتبارات فروشنده با ورود صندوق به مقوله پوشش ریسکهای موجود در سنوات قبل و در شرایط فعلی برای ارایه تضامین لازمه به بانکهای عامل تامین مالی کننده داخلی در قالب ضمانت نامه اعتبار خریدار، بیمه نامه خرید دین اسناد صادراتی، و صدور انواع ضمانت نامه های اعتباری در دستور کار جدی صندوق قرار دارد.
از دیگر برنامههای صندوق ضمانت صادرات ایران منطقه اورآسیا است که بالغ بر 800 میلیون یورو سقف پوشش برای اعطاء انواع اعتبارات صادراتی در نظر گرفته شده است و طبق مذاکرات و مکاتبات متعدد انجام شده با موسسه همتای روسی صندوق EXIAR(اگزیار)، موضوع انعقاد قرارداد اتکایی برای کمک به تجار دو کشور جهت خرید تجهیزات صادراتی و حضور پیمانکاران ایرانی برای اجرای طرحهای خدمات فنی و مهندسی میباشد.
در پایان میتوان به موانع و چالش های فراروی توسعه صادرات کشور و راهکارهای ممکن به شرح ذیل اشاره داشت:
این مطلب بدون برچسب می باشد.
پنجمین دوره همایش اقتصاد صنایع پلاستیک