جایگاه ویژه صنعت پلیمر در میان صنایع اصلی کشور

دکتر محمدرضا رضوی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات و رئيس سابق مدرسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در سخنرانی خود به موضوع «تحلیل پیوندهای کلیدی صنایع پلاستیک با سایر صنایع و بخش‌های اقتصادی» پرداخت. وی در ابتدا ضمن بررسی برخی مفاهیم مرتبط با پیوند صنایع، گفت: طبق تغییرات در رتبه بندی ضرایب پیوند رو به عقب ۸۹ فعالیت اقتصادی کشور از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که صنعت پلاستیک در رتبه چهارم است.
وی در ادامه گفت: صنعت لاستیک و پلاستیک پس از صنایع بسیار مهمی مانند فرآورده‌های غذایی، فرآورده‌های نفتی، صنعت خودرو در رتبه چهارم قرار دارد که نشان دهنده اهمیت صنعت پلیمر است.
رضوی در مورد رتبه بندی ضرایب پیوند رو به جلو ۸۹ فعالیت اقتصادی کشور نیز توضیح داد: صنایع پلیمر در این جدول رتبه ۱۸ را دارا است که پس از صنایع مادر و صنایع خدماتی قرار دارد. اگر صنایع مادر و صنایع خدماتی که پرتعداد هستند را یکی کنیم باز هم رتبه صنعت پلیمر رتبه بالایی محسوب می‌شود.
وی در ادامه به مقایسه قوت پیوندها و تغییرات در رتبه بندی ضرایب پیوند روبه عقب صنعت پلمیر با پنج صنعت مهم کشور پرداخت و گفت: صنایعی مانند خودرو، غذا، فلزات اساسی، الکترونیک و مواد شیمیایی را اگر در یک جدول با صنایع پلیمر بیاوریم، صنعت لاستیک و پلاستیک پس از تولیدات خودرویی رتبه دوم را دارا است.
این استاد دانشگاه سپس گفت: این مقایسه‌ها بر اهمیت شناساندن صنعت پلاستیک به سیاست‌گذاران می‌افزاید و من فکر می‌کنم با سرمایه‌گذاری و توجهاتی که دولت‌ها به این صنعت داشته باشند می‌تواند جایگزین صنعت خودرو در کشور باشد.
وی همچنین در مورد ضرایب پیوند روبه جلو صنعت پلیمر با پنج صنعت گفت: صنعت لاستیک در این جدول بالاتر از صنایع غذایی و صنعت خودرو قرار دارد که جایگاه ویژه‌ای است.
رضوی سپس به ابعاد و ویژگی‌های پیوندهای صنعت پلاستیک پرداخت و گفت: فراورده‌های لاستیک و پلاستیکی در حال حاضر تامین کننده حدود ۱۷ درصد از نهاده‌های سایر صنایع است که رتبه دوم را بعد از فراورده‌های شیمیایی به خود اختصاص می‌دهد. نکته کلیدی این است که صنعت پلیمر درون خود نهاده‌های خود را تامین می‌کند که می‌تواند ابعاد بین‌المللی داشته باشد. به این معنا که صنعت پلاستیک و لاستیک به میزان قابل توجهی استفاده از کالاهای تولید شده خود همین صنعت را افزایش داده است.
وی در ادامه گفت: تغییرات در استفاده از صنعت لاستیک و پلاستیک از مصارف واسطه‌ای داخلی و وارداتی بین سال ۹۰ تا ۹۵ به این صورت است که واردات کاهش و استفاده از مصارف واسطه‌ای داخلی افزایش چشمگیری داشته است.
رئيس سابق مدرسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در پایان توضیح دادم: صنعت پلمیر از جایگاه ویژه‌ای در رابطه با پیوندهای روبه عقب و به تحرکت واداشتن فعالیت‌هایی که از آنها نهاده می‌خرد برخوردار است که نیاز به توجه ویژه سیاست‌گذاران دارد. اعتقاد دارم که سردرگمی ناشی از اقتصاد کلان فضای کشور را گرفته است و آینده را ابهام آمیز کرده است، از این رو ضروری است که تشکل‌های جمعی تحقیقات لازم را در رابطه با نقش دولت، تشکل‌ها، بنگاه‌ها و… در جهت تدوین سیاست‌ها و استراتژی‌های صنعت پلاستیک انجام داده و به مسئولان ارائه کنند. هنوز سندی در مورد وفاق در رابطه‌ با این صنعت ارائه نشده و سبب می‌شود که صنعت پلیمر صحنه را همچنان به پتروشیمی‌ها بدهد. امروز دیگر صحبت نه از پروژ‌های چند صد میلیون دلاری بلکه چند میلیارد دلاری در پتروپالایشگاه‌ها می‌شود. باتوجه به کوچک و متوسط بودن اندازه بیش از ۹۸ درصد شرکت‌های صنعت پلیمر، محدودیت‌هایی ایجاد شده است که دولت را از حمایت وامی‌دارد در صورتی که اگر این توجه بیشتر بود می‌شد نتیجه بسیار بهتری گرفت.
وی در پایان گفت: تشکل‌ها می‌بایست نقش فعالی در رابطه با تفکیک واحدهای حقیقی و فعال از بنگاه‌های مصلحتی و دروغی داشته باشد. این کار مشکلی است اما اگر انجام شود نتایج مهمی در پی خواهد داشت. همچنین صنعت به بلوغی رسیده و از جایگاهی برخوردار است که دیگر می‌توان صحبت از شهرک یا شهرک‌های صنعتی تخصصی کرد. در پایان نیز، در رابطه با مباحث تحقیق و توسعه مشارکت با دستگاه‌های دولتی متولی سازمان‌های پژوهشی ضروری بوده و حضور در ساختارهای تصمیم‌سازی آنها و هدایت آنها به سمت R&D سبز و آینده نگر حائز اهمیت است.